Voor veel ziekenhuismedewerkers zijn IT-tools onbekend en onbemind, zegt Patrick Heiler, directeur Healthcare bij IG&H. Leidinggevenden en ontwikkelaars moeten dringend hun eigen medewerkers betrekken bij de digitalisering. Als dit het geval is, wordt digitalisering leuk - en worden mogelijke bezwaren stap voor stap weggenomen.
In Nederland, maar ook in Duitsland, werken momenteel veel ziekenhuizen aan de digitalisering van hun processen en zorgpaden en worden daarin gesteund door stimuleringsregelingen zoals IZA. Deze inspanningen zijn in de eerste plaats gericht op het verbeteren van de patiëntenzorg. Dat is goed en belangrijk, maar ziekenhuizen mogen de zorgen van hun personeel niet uit het oog verliezen. Vooral in het licht van de ernstige personeelstekorten. Betrokkenen moeten zich veel vaker afvragen hoe het personeel kan profiteren van digitalisering en hoe oplossingen in het proces kunnen worden geïntegreerd. Er zijn nog steeds veel processen waarbij documenten op papier worden uitgeprint, ingevuld, gescand en gearchiveerd, waardoor kostbare capaciteit verloren gaat.
In Duitsland alleen al verwacht de Duitse ziekenhuiskoepel (DKG) dat mogelijk één vijfde van de klinieken in het land zal sluiten. De opdracht voor medische instellingen is daarom om alle gegevens die in een ziekenhuis worden gegenereerd op een centraal punt samen te brengen, zodat al het personeel, van de verpleegkundige tot de hoofdarts, ermee kan werken. Daarnaast moeten ziekte- en behandelingsgerelateerde gegevens wetenschappelijke inzichten geven door het uitvoeren van een voortdurende evaluatie.
Bij deze ambitieuze doelen mogen de werknemers echter niet worden vergeten. Er is een werknemersgerichte digitaliseringsstrategie nodig. Het doel moet zijn: minder inspanning voor administratie en méér tijd voor de patiënten. Het resultaat is onder andere dat onderbrekingen in de zorg worden voorkomen en dat er geen dubbele invoer meer nodig is, bijvoorbeeld bij het overdragen van patiëntgegevens of zelfs voor bijkomstige activiteiten zoals het aanvragen van verlof.
Digitalisering: reusachtige taak kan niet slagen zonder medewerkers
Op het eerste gezicht lijkt digitalisering een gigantische taak. Het is daarom raadzaam om in kleine stapjes te denken en eerst uit te zoeken waar medewerkers zèlf concrete en pragmatische ondersteuning nodig hebben. Als medewerkers betrokken zijn, zien ze hoe hun eigen ideeën worden gerealiseerd en worden ze onderdeel van een holistische oplossing. Dit maakt digitalisering leuk en mogelijke bedenkingen worden stap voor stap weggenomen. Meningen als "gewoon niet willen experimenteren" als het gaat om digitale transformatie hebben echter vaak nog de overhand en remmen innovatie af. Het zoeken naar een vrij bed of een (schone!) infuuspomp wordt bijvoorbeeld nog vaak telefonisch gedaan door afdelingspersoneel en kost tijd.
Deze scepsis tegenover nieuwe dingen is menselijk en komt vaak voort uit negatieve ervaringen met oplossingen en digitaliseringsprojecten die niet eens de financieringsfase overleven. Digitalisering wordt vaak alleen geaccepteerd als er een onmiddellijke vermindering van de werkdruk te zien is. Daarom is het essentieel dat de zorgen van de werknemers al voor de implementatiefase worden gehoord en dat er rekening mee wordt gehouden. Vaak leidt een constructieve dialoog tot onderwerpen die anders niet eens overwogen zouden zijn. Daarom moeten werknemers de kans krijgen om het proces vrijelijk vorm te geven. Het sleutelwoord is ‘Employee Experience’.
Low-code: de oplossing voor het probleem?
Vooral bij nieuwe platforms overheerst vaak het vooroordeel van de black box. Voor veel werknemers zijn IT-tools namelijk nog onbekend en onbemind. Vaak houden ze juist daarom vast aan het beproefde papier. Platformen die uitgaan van zogenaamde low-code technologie of zelfs no-code technologie kunnen een waardevolle bijdrage leveren aan de digitaliseringsstrategie van een ziekenhuis. Low-code is een ontwikkelmethode waarbij je een applicatie samenstelt met behulp van visuele bouwblokken en modellen. Ze verhogen de snelheid van softwareontwikkeling en verlagen zo de kosten. In plaats van moeizaam een gekochte tool aan te passen aan de individuele behoeften, is het devies om de oplossing zelf te ontwerpen en de applicaties en gebruikersinterfaces direct te ontwikkelen op basis van de vereisten. Op deze manier kan ook feedback van gebruikers direct worden meegenomen, waardoor werknemers direct invloed hebben op het ontwerp van de oplossing.
De ervaring van medewerkers is cruciaal
Met het oog op de enorme taak die ziekenhuizen te wachten staat met betrekking tot de digitale transformatie, is het essentieel om het eigen personeel te integreren in de overwegingen en maatregelen. Met name het verplegend personeel is de backbone van het ziekenhuis en de afgelopen Covid-jaren hebben aangetoond wat er gebeurt als zij niet voldoende beschikbaar zijn. De ervaring van de medewerkers is daarom van fundamenteel belang voor een succesvolle digitaliseringsstrategie. Als ziekenhuizen erin slagen hun eigen digitalisering te combineren met een positieve werknemerservaring, zullen niet alleen de arbeidsomstandigheden aanzienlijk verbeteren - er zal ook een veel aantrekkelijker functieprofiel ontstaan. Uiteindelijk met als doel om het nijpende tekort aan verplegend personeel tegen te gaan.
Wil je meer weten? Je kunt contact opnemen met:
Dr. Patrick Heiler
T: +4915153090613